فرق وکتور و psd بر پایه اصول فنی استوار است. وکتورها بر اساس معادلات ریاضی ساخته میشوند و بدون افت کیفیت بزرگنمایی میشوند، در حالی که psd فرمت رستر فتوشاپ است و بر پایه پیکسلها کار میکند. این مقاله تفاوتهای کلیدی در کیفیت، ویرایش، حجم فایل و کاربردها را بررسی میکند. اگر طراح هستید، بدانید وکتور برای لوگو و آیکون ایدهآل است و psd برای ویرایشهای پیچیده عکس. با مثالهای عملی، انتخاب درست فرمت را یاد بگیرید.

وکتورها از نقاط، خطوط و منحنیها ساخته میشوند که با معادلات ذخیره میشوند. مثلاً یک دایره وکتور فقط مرکز، شعاع و رنگ را ثبت میکند. نرمافزارهایی مثل ایلاستریتور این فرمتها را میسازند. فرمتهای رایج: svg، ai، eps.
وقتی وکتور را بزرگ میکنید، نرمافزار معادلات را دوباره محاسبه میکند – بدون دندانهدار شدن. حجم فایل کوچک است، چون دادههای عددی کمتری دارد. مثلاً لوگویی با 10 عنصر وکتور، فقط 5 کیلوبایت فضا میگیرد.
در عمل، وکتور برای عناصری که نیاز به مقیاسپذیری دارند، عالی است. یک آیکون وب را تصور کنید: در موبایل 16 پیکسل، در بیلبورد 16 متر – وکتور هر دو را شارپ نگه میدارد.
psd فرمت اختصاصی فتوشاپ است و بر پایه رستر (raster) کار میکند. هر عنصر به پیکسلهای مربعی تقسیم میشود، مثل یک شبکه. لایهها (layers) اجازه ویرایش جداگانه میدهند: یکی برای پسزمینه، یکی برای متن.
حجم psd بزرگ است، چون هر پیکسل رنگ و موقعیت را ذخیره میکند. یک عکس 2000x2000 پیکسل در psd حدود 10 مگابایت میشود. بزرگنمایی باعث pixelation (دندانهدار شدن) میشود، مگر اینکه رزولوشن اولیه بالا باشد.
psd ماسکها، تنظیمات و افکتها را حفظ میکند. مثلاً در ویرایش عکس پرتره، لایه پوست را جدا کنید و فیلتر بزنید – همه در psd دستنخورده میماند.

فرق اصلی وکتور و psd در zoom است. وکتور بینهایت scalable است؛ از 1% تا 1000% بدون تغییر. psd محدود به رزولوشن اولیه: 72 dpi برای وب، 300 dpi برای چاپ. اگر psd را برای بیلبورد استفاده کنید، پیکسلها نمایان میشوند.
ویرایش در وکتور ساده است: نقاط را جابهجا کنید، منحنیها را بکشید. اما لایههای پیچیده مثل گرادیانهای عکسمانند سخت است. ایلاستریتور برای وکتور بهینه است، اما فتوشاپ برای psd.
psd ویرایش لایهبهلایه را آسان میکند: متن را تغییر دهید بدون دست زدن به بقیه. ماسکها و بلندها (blends) در psd غنیتر هستند. فرق وکتور و psd اینجا: وکتور برای تغییرات هندسی، psd برای جزئیات رنگی.
در تیمورک، psd با فتوشاپ سازگار است، اما وکتورها در ابزارهای مختلف باز میشوند. مثلاً svg در مرورگرها مستقیم رندر میشود، psd نیاز به نرمافزار دارد.
وکتورها فشرده هستند – دادههای برداری کمحجم. یک طرح پیچیده با 100 عنصر، زیر 100 کیلوبایت. psdها سنگین: لایههای متعدد حجم را باد میکنند. برای آرشیو، وکتور برنده است.
ذخیره psd مزایایی دارد: تاریخچه ویرایش (history states) را نگه میدارد. وکتورها معمولاً stateless هستند، مگر در ai.
در کلاد، وکتورها آپلود سریعتری دارند. مثلاً در behance، svg لود میشود، psd نه.
وکتور برای لوگو، آیکون، اینفوگرافیک: جایی که اندازه متغیر است. مثلاً برندینگ شرکتی – لوگو در کارت ویزیت تا وبسایت.
psd برای فتومونتاژ، پوسترهای عکسمحور، ui mockupها: جایی که جزئیات پیکسلی مهم است. در اپهای موبایل، psd را به png export کنید، اما وکتور برای scalable ui بهتر است.
در وب دیزاین، ترکیب کنید: وکتور برای المانهای برداری، psd برای هدرهای رستر. فرق وکتور و psd در خروجی: وکتور به svg/html، psd به jpeg/png.
وکتور مزایا:
مقیاسپذیری بینهایت
حجم کم
ویرایش آسان اشکال
معایب:
نامناسب برای عکسهای واقعی
یادگیری منحنی شیبدار در نرمافزارها
psd مزایا:
لایههای غنی
افکتهای پیشرفته
سازگاری با فتوشاپ
معایب:
حجم بالا
افت کیفیت در zoom
وابستگی به رزولوشن
جدول زیر خلاصه میکند:
ویژگی | وکتور (svg/ai) | psd (رستر) |
|---|---|---|
مقیاسپذیری | بینهایت | محدود |
حجم فایل | کم | بالا |
ویرایش لایه | متوسط | عالی |
کاربرد اصلی | لوگو/آیکون | عکس/مونتاژ |
ایلاستریتور برای وکتور: پنل pathfinder برای ترکیب اشکال. فتوشاپ برای psd: adjustment layers برای ویرایش غیرمخرب.
ترکیب: photoshop به illustrator لینک کنید – تغییرات sync میشود. inkscape رایگان برای svg، gimp برای psd-like.

فرق وکتور و psd در ساختار، کیفیت و کاربرد خلاصه میشود: وکتور برای مقیاس، psd برای جزئیات. طراح موفق هر دو را میشناسد و ترکیب میکند. پروژه بعدیتان را با این دانش شروع کنید – تفاوت را ببینید.